Technisch lezen
Leren we leerlingen te houden van mooie boeken? Tegenwoordig zijn er meer leerlingen die gediagnosticeerd zijn met dyslexie dan wetenschappelijk mogelijk zou moeten zijn. Als leerlingen moeite hebben met lezen, vinden ze lezen al snel niet meer leuk. Thuis lekker genieten van boeken en boeken zetten op een verlanglijstje, is niet meer vanzelfsprekend. Bijna alle leerlingen kun je leren lezen, mits een leraar voldoende tijd besteedt aan het maken van leeskilometers, verschillende genres promoot en leerlingen mogen lezen wat ze willen lezen. Niet de focus op woordrijen lezen, maar lekker genieten van een leuk boek. We kunnen leerlingen weer leren houden van boeken en leren een boek te vinden passend bij hun interesses.
Technisch lezen is zo essentieel voor de gehele ontwikkeling. Door te lezen ontwikkelt een leerling zijn woordenschat razendsnel. Als je technisch lezen zwak is, wordt spellen en begrijpend lezen lastiger. De technische leesontwikkeling loopt immers voor op het spellen. Zelfs het lezen van rekenopdrachten wordt lastiger. Met een beetje pech valt een leerling op meerdere vakken uit, alleen omdat er een leesachterstand is.
Gelukkig kunnen we het technisch lezen zeer snel verbeteren. Door de interesses van leerlingen centraal te zetten, wordt lezen weer leuk. Audrey hanteert hierbij een wetenschappelijk aanpak die is uitgewerkt door Dr. Thoni Houtveen in het boek Doelgericht werken aan opbrengsten. Het aanbod bestaat uit vier verschillende aanpakken:
Kleuteraanpak
Vanuit vijf essentiële thema’s per jaar ga je twee keer per dag herhaald voorlezen uit een prachtig prentenboek. Een prentenboek wordt meerdere keren voorgelezen. Na de eerste keer voorlezen volgt een denkvraag en een bijbehorende spelactiviteit in hoeken. Na de tweede en derde keer voorlezen volgt een hogere denkvraag en het werken met een funzin. Een funzin is een zin die een bepaalde reactie uitlokt bij kleuters (lachen, mee roepen, oh-effect). Vanuit deze zin worden mini activiteiten beginnende geletterdheid aangeboden vanuit de logica: funzin- woord- letter- woord- zin. Beginnende geletterdheid wordt zo een heel natuurlijk proces van steeds maar tien minuutjes na het lezen van een prentenboek. Kleuters ervaren dat letters nodig zijn om woorden te maken, woorden nodig zijn voor zinnen en dat je met zinnen een heel leuk verhaal hebt.
Blokkenmodel
Voor het aanvankelijk leesproces wordt gewerkt met het blokkenmodel. Dit blokkenmodel helpt om de meest essentiële interventies uit je aanvankelijk leesmethode te selecteren. Leerlingen gaan echt meer leeskilometers maken en minder werkbladen. Na de kerst gaan leerlingen lekker veel lezen uit prentenboeken en je zult versteld staan hoe het leesniveau van de leerlingen stijgt, maar ook de woordenschat.
Hommelaanpak en stilleesaanpak
Voor het voortgezet technisch lezen werk je zonder methode en gebruik je veel mooie leesboeken uit verschillende genres. Toch heeft deze aanpak een eenvoudige lesopzet. Bij deze twee aanpakken wordt gewerkt vanuit de betrokkenheid en het mogen lezen van wat een leerling wil lezen. Het ontwikkelen van gemotiveerde lezers is het doel. De techniek van het lezen is slechts een middel om dit te bereiken. Zo creëer je lezers die blijven lezen, omdat ze er plezier aan beleven en ervan leren. Lezen beïnvloedt op indirecte, plezierige wijze enorm de woordenschat. En de leraar, die mag ook even lekker wegdromen in een mooi kinderboek! Zo straalt hij tevens leesplezier uit.
Audrey heeft met bovenstaande aanpakken ruime ervaring in het verhogen van de leesresultaten in het speciaal basisonderwijs, cluster 4, zml en primair onderwijs. Scholen hebben veelbelovende resultaten neergezet door deze relatief eenvoudig aanpak en houden dit ook vast.
Succesvol gebleken opzet schooltraject:
- Een studiemiddag groep 1/2 waar we herhaald lezen van prentenboeken vanuit essentiële thema’s bespreken. Teamleden weten hoe ze van “genieten van een boek” gaan naar begeleid spel en beginnende geletterdheid aan de hand van een funzin.
- Een studiedag voor groep 3 t/m 8 waarin de theoretisch achtergrond wordt uitgelegd en teamleden deze voor de groep concreet uitwerken. Ze zijn na deze dag startklaar om aan de slag te gaan.
- Een dag videoconsultatiegesprekken train-de- trainer met de intern begeleider waarin we in 45 minuten per gesprek feedback geven op het handelen van de leerkracht met betrekking tot leesbevordering en het uitstralen van leesplezier.
- Een teambijeenkomst waarin we de successen van de videoconsultaties terugkoppelen, mogelijk met mini-filmpjes. We wisselen ervaringen uit en teamleden hebben de mogelijkheid om vragen te stellen.